بیمه آتش سوزی ، تأمین خسارت و جبران زیانهای مالی و مادی است که بر اثر وقوع خطر آتش سوزی به اموال و دارائیهای منقول و یا غیرمنقول بیمه گزار اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی وارد میشود. بنابراین در بیمه آتش سوزی، خسارتهای مالی مورد تأمین قرار میگیرند نه خسارتهای جانی و بدنی. کلیه بازرگانان، تجار، تولید کنندگان و تمامی افرادی که نوعی کالای ارزشمند را در سطح کشور جابجا می کنند به این بیمه نامه نیاز دارند. خسارت وارد به اموال اشخاص ثالث بر اثر وقوع آتش سوزی که مطابق قانون، موجب مسئولیت و پاسخگویی بیمه گزار شود نیز همراه پوشش خطر آتش سوزی یا به طور جداگانه از طریق بیمه نامه مسئولیت مدنی مورد تأمین بیمه گران قرار می گیرند.
کارشناسی خسارت: هنگام تنظیم صورت جلسات بازدید از مورد بیمه نامه ها ی باربری مراتب زیر می بایستی کاملاً مد نظر قرار گیرند: کارشناسی باتوجه به میزان خسارت وارده و در حدود اختیارات شعبه انجام شود. چنانچه میزان خسارت وارده بیشتر از اختیارات شعبه پیش بینی و برآورد گردید، صرفاً نسبت به تهیه صورتجلسه مقدماتی اقدام و بازدید نهایی موکول به اعزام کارشناس منتصب از سوی این مدیریت خواهد بود؛ با توجه به نوع کالای بیمه شده و خسارت وارده، کارشناسی در حدود تخصص و توان فنی کارشناس (اعم از کارمندان شرکت یا کارشناسان فنی آزاد که الزاماً بایستی با دفتر حقوقی شرکت و ازطریق شورای فنی قرارداد تنظیم نموده باشند و یا کارشناسان آزاد دادگستری و یا شرکت های مستقل و معتبر بین المللی) باید انجام شود. تبصره: : تنها آن دسته از کارشناسان آزاد (متخصص و غیر شاغل در شرکت) مجاز به انجام کارشناسی برای شرکت و دریافت حق الزحمه می¬باشند که حکم کارشناسی آنان قبلاً توسط شورای فنی برای آنان صادر و به ادارات و شعب مربوطه ابلاغ گردیده باشد. بنابراین استفاده از کارشناسان فاقد حکم کارشناسی، از وجاهت قانونی لازم برخوردار نبوده و نمی¬تواند منشأ رسیدگی به خسارات صورتجلسه شده قرار گیرد.
پس از وقوع حادثه، بیمه‌گزار "فرم اعلام خسارت آتش سوزی" را جهت اعلام خسارت تکمیل میکند. درصورت وجود، گزارشات سازمان آتش‌نشانی و حوزه انتظامی توسط اداره خسارت بیمه نامه های آتش سوزی دریافت میشود. جهت بررسی حق‌بیمه پرداختی، اداره خسارت بیمه نامه های آتش سوزی، "فرم استعلام حق‌بیمه" را تکمیل کرده و جهت تائید به اداره‌کل حسابداری و آمار ارسال مینماید. اداره‌کل حسابداری و آمار، در همان فرم استعلام حق‌بیمه، وصول شدن چک یا فیش‌ها را تائید و به اداره خسارت بیمه نامه های آتش سوزی ارسال میکند. حواله پرداخت خسارت آتش سوزی" در 5 نسخه زیر، توسط اداره خسارت بیمه نامه های آتش سوزی صادر و ارسال میگردد: نسخه اول به بیمه‌گزار نسخه دوم و سوم به اداره‌کل حسابداری و آمار دو نسخه آخر در اداره خسارت بیمه نامه های آتش سوزی بایگانی میشود. بیمه‌گزار تعهدنامه‌ای مبنی بر دریافت مبلغ خسارت از شرکت بیمه را تکمیل و امضا میکند.
حداکثر مدت تشکیل پرونده از آنجاییه که در این بیمه نامه بیمه گزار موظف است به محض اطلاع از هرگونه ادعا علیه خود بلافاصله حداکثر ظرف مدت یک ماه بیمه کننده را بصورت کتبی مطلع نموده و تشکیل پرونده خسارت نماید لذا ضروریست در ابتدا به اطلاع بیمه شونده محترم رسانده شود که موظف هستند در مدت تعیین شده نسبت به تشکیل پرونده اقدام نمایند و سایر مدارک را بعدا به بیمه گر ارایه نمایند . بنابراین مدارکی که در زیر توضیح داده خواهد شد بعد از مرحله اعلام کتبی خسارت و تشکیل پرونده میباشد و نه لزوماً اینکه بیمه شونده ابتدا مدارک را بصورت کامل تهیه نماید و بعداً جهت تشکیل پرونده مراجعه نماید بنابراین در کلیه بیمه نامه ها تکرار و شرح مرحله فوق خودداری میگردد. برای دریافت خسارت چه مدارکی مورد نیاز است ؟
- بیمه‌نامه
- گزارش بازدید اولیه
- قبوض رسید دریافت حق‌بیمه
خسارت قابل پرداخت بر اساس اطلاعات مندرج در فرم "خلاصه مشخصات پرونده بیمه های آتش سوزی طرح مهر" بیمه های آتش سوزی و نیز اطلاعات پرداخت‌های قبلی در سیستم اطلاعاتی سامان محاسبه و به بیمه گزار اعلام می شود.
مدارک مورد نیاز جهت اعلام خسارت 1- بیمه‌نامه 2- گزارش بازدید اولیه 3- قبوض رسید دریافت حق‌بیمه شرح فرآیند پس از وقوع حادثه، بیمه‌گزار موظف است در ظرف مدت یک ماه به واحد خسارت اعلام خسارت نماید. در این صورت، روند بررسی پرونده بیمه‌گزار، بازدید و برآورد خسارت و در نهایت پرداخت خسارت آغاز میشود. در این فرآیند، مراحل ذکر شده بطور تفصیلی توضیح داده شده است. روند انجام فرآیند بررسی و پرداخت خسارت بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی مسکونی طرح همگانی به شرح زیر است: پس از وقوع حادثه، بیمه‌گزار "فرم اعلام خسارت آتش‌سوزی" را جهت اعلام خسارت تکمیل میکند. فرم تکمیل شده توسط بیمه‌گزار، پس از ثبت در "دفتر اندیکاتور"، در "دفتر اعلام خسارت" ثبت میشود. درصورت وجود، گزارشات سازمان آتش‌نشانی و حوزه انتظامی توسط اداره خسارت بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی دریافت میشود. بازخوانی پرونده صدور: مدارک صدور بیمه‌نامه توسط اداره خسارت بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی از بیمه‌گزار درخواست و دریافت میگردد. مدارک مورد نیاز شامل موارد زیر است: بیمه‌نامه گزارش بازدید اولیه قبوض رسید دریافت حق‌بیمه جهت بررسی حق‌بیمه پرداختی، اداره خسارت بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی، "فرم استعلام حق‌بیمه" را تکمیل کرده و جهت تایید به اداره‌کل حسابداری و آمار ارسال مینماید. در این فرم، اداره خسارت شماره چک‌های وصولی یا فیش‌ها را به همراه مبلغ و تاریخ آن ثبت میکند. اداره‌کل حسابداری و آمار، در همان فرم استعلام حق‌بیمه، وصول شدن چک یا فیش‌ها را تایید و به اداره خسارت بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی ارسال میکند. اداره خسارت بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی، پرونده خسارت را تشکیل داده و شماره‌ای برای آن تخصیص می‌دهد. درصورتیکه محل حادثه در نزدیکی اداره باشد، بازدید توسط کارشناس اداره صورت می‌گیرد؛ در غیر اینصورت، کارشناس بین‌المللی و یا کارشناس نمایندگی نزدیک به محل حادثه، جهت بازدید مقدماتی اعزام میگردد. جهت اعزام کارشناس خارج از واحد، اداره خسارت بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی طی نامه‌ای به نمایندگی شهرستان (جهت کارشناس داخلی) و یا اداره بین الملل (جهت کارشناس خارجی) درخواست اعزام کارشناس مینماید. کارشناس بازدید، از محل بازدیدی بعمل آورده و "گزارش خسارت آتش‌سوزی" را تهیه میکند. اداره خسارت بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی، گزارش خسارت آتش‌سوزی را با شرایط صدور بیمه‌نامه تطبیق می‌دهد. (جهت اینکه خسارت وارده در حوزه تعهدات بیمه‌گر بوده یا خیر) بر اساس گزارش مقدماتی تهیه شده حالت‌های زیر اتفاق می‌افتد: درصورتیکه رسیدگی به خسارت در حد اختیار اداره خسارت بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی باشد، قدم 12 صورت می‌گیرد. درصورتیکه رسیدگی به خسارت بیش از حد اختیار اداره خسارت بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی باشد، اداره خسارت بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی، نامه‌ای به‌همراه فرم اعلام خسارت - تکمیل شده توسط بیمه‌گزار- را مبنی بر اعلام خسارت به اداره نظارت بر خسارت آتش‌سوزی ارسال مینماید. اداره نظارت بر خسارت آتش‌سوزی پس از بررسی اولیه خسارت حادث شده، تشکیل پرونده می‌دهد. با توجه به بررسی اولیه صورت گرفته حالات زیر اتفاق می‌افتد: 1. درصورتیکه رسیدگی به خسارت در حد اختیار اداره نظارت بر خسارت آتش‌سوزی باشد. *** حکم کارشناس جهت کارشناسی و حسابرس جهت برآورد خسارت توسط کارشناس اداره نظارت بر خسارت آتش‌سوزی صادر و به کارشناس و حسابرس مربوطه تحویل داده میشود. کارشناس بازدید و حسابرس بازدیدی از محل به‌عمل آورده، گزارش کارشناسی را تهیه کرده و به اداره نظارت بر خسارت آتش‌سوزی تحویل می‌دهند. پس از تهیه گزارش کارشناسی درصورتی¬که بیمه‌گزار نسبت به گزارش کارشناسی اعتراضی داشته باشد و میان بیمه‌گزار و کارشناس بازدید و حسابرس توافق حاصل نشود، بند3 ماده 24 اعمال شده، پس از توافق ادامه فرآیند دنبال میشود. اداره نظارت بر خسارت آتش‌سوزی پس از دریافت گزارش بازرسی، طی نامه‌ای درخواست تکمیل مدارک جهت رسیدگی به پرونده را به اداره خسارت بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی ارسال مینماید. پس از تکمیل مدارک اداره نظارت بر خسارت آتش‌سوزی، باتوجه به گزارشات تهیه شده خسارت وارده را محاسبه مینماید. براساس خسارت برآورد شده حالات زیر اتفاق می‌افتد: شورای فنی پس از بررسی مدارک حادثه و خسارت محاسبه شده "مجوز پرداخت خسارت" را صادر و به اداره نظارت بر خسارت ارسال مینماید. اداره نظارت بر خسارت پس از دریافت مجوز پرداخت، پرداخت خسارت را تایید و حواله پرداخت خسارت را صادر نموده و طی نامه‌ای به اداره خسارت بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی ارسال مینماید. اداره خسارت بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی نامه اداره نظارت بر خسارت را دریافت و قدم 12 صورت می‌گیرد. در صورتیکه رسیدگی به خسارت در حد اختیار اداره نظارت بر خسارت نباشد، اداره نظارت بر خسارت آتش‌سوزی طی نامه‌ای به شورای فنی اعلام خسارت مینماید. شورای فنی پس از بررسی پرونده خسارت، "مجوز کارشناسی" را صادر و به اداره نظارت بر خسارت آتش سوزی ارسال مینماید. اداره نظارت بر خسارت آتش‌سوزی مجوز کارشناسی را دریافت و قدم *** دنبال میشود. صورت محاسبه خسارت آتش‌سوزی" توسط اداره خسارت بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی تکمیل میگردد. این صورت محاسبه جهت ثبت خلاصه خسارت رخ داده و درج در پرونده خسارت آتش‌سوزی میباشد. حواله پرداخت خسارت آتش‌سوزی" در 5 نسخه زیر، توسط اداره خسارت بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی صادر و ارسال میگردد: نسخه اول به بیمه‌گزار نسخه دوم و سوم به اداره‌کل حسابداری و آمار دو نسخه آخر در اداره خسارت بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی بایگانی میشود. در برخی مواقع درصورت نیاز (در صورتیکه بیمه‌گزار سابقه کیفری داشته باشد و یا احتمال آن برود) اقرارنامه هم توسط بیمه‌گزار تکمیل میگردد. (این اقرارنامه در محضر تکمیل و ثبت میشود) طی این تعهد‌نامه بیمه‌گزار متعهد میشود که: چنانچه مشخص گردد حادثه مذکور بر اثر عمد بیمه‌گزار، ذوی‌الحقوق و یا عوامل وی بوده و یا بر اساس شرایط بیمه‌نامه محق دریافت خسارت نبوده حداکثر ظرف 5 روز نسبت به استرداد مبلغ دریافتی اقدام نماید. چنانچه مشخص گردد که حادثه مذکور بر اثر عمد بیمه‌گزار ایجاد شده، کمال همکاری را با شرکت سهامی بیمه ایران در خصوص شناسایی عامل حادثه و پیگیری او در مراجع انتظامی و قضایی بعمل آورده و از هرگونه سازش و اعلام رضایت نسبت به مسیول حادثه خودداری بعمل آورد. چنانچه مشخص گردد که بیمه‌گزار در مراحل مختلف رسیدگی به پرونده اظهار خلاف واقع نموده یا وقایع را کتمان کرده، حسب درخواست شرکت بیمه ایران سریعاً نسبت به استرداد خسارت پرداختی به اضافه ضرر و زیان مورد مطالبه شرکت بیمه ایران اقدام به‌عمل آورد. اداره صدور چک با دریافت یک نسخه از حواله صادر شده، چک به مبلغ خسارت را صادر و به بیمه‌گزار تحویل می‌دهد. سپس یک نسخه از حواله را برای اداره خسارت بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی ارسال میکند. تعهد‌نامه در اداره خسارت بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی بایگانی میشود. در نهایت اطلاعات خسارت و پرداخت آن توسط اداره خسارت بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی در برنامه مکانیزه خسارت (مبتنی بر سیستم پایه یونیکس) ثبت و در پایان ماه به برنامه اطلاعاتی سامان منتقل میشود.
